Wie wel eens een fotografie tijdschrift leest of op online foto community’s zoals 500px en flickr naar foto’s zoekt zal ongetwijfeld de term urbex zijn tegengekomen. De foto’s die onder deze subcultuur van de fotografie vallen ademen de sfeer van het moment dat de tijd werd stilgezet en de natuur het van de mens overnam.
Het is vaak niet moeilijk ervan onder de indruk te raken en erdoor geinspireerd te worden. Helemaal enthousiast besluit je er zelf op uit te trekken om in een verlaten fabriek te gaan fotograferen. Maar dan, hoe pak je dat aan? Waar vind je zo’n locatie en hoe bereid je je voor?
Om je een zetje in de juiste richting te geven zijn hier zijn 6 tips.
1. Take nothing but photo’s, leave nothing but footprints.
Vol goede moed google je wat forum’s of facebook groepen en nietsvermoedend stel je de “verboden” vraag…. Het antwoord zal zeer waarschijnlijk overal hetzelfde zijn: Nee, locatie gegevens worden niet openbaar gedeeld. Om dit te begrijpen moet je weten dat er in het wereldje van urbex fotografie één gouden regel geldt: Alleen foto’s nemen, enkel voetstappen achterlaten. Helaas zijn er al teveel voorbeelden van locaties die door dieven, vandalen en zelfs fotografen die vonden dat deze regel niet voor hen gold verloren zijn gegaan.
Wil je serieus met het onderwerp aan de slag dan doe je er goed aan om eerst wat ervaring op te doen op enkele bekende “beginners” locaties. Dit zijn niet de meest spannende plekken maar wel locaties die gemakkelijk en soms zelf volledig legaal toegankelijk zijn en waar je relatief veilig je gang kan gaan.Enkele voorbeelden zijn Montzen gare vlak bij het drielandenpunt, het dorpje Doel bij Antwerpen, het Landschaftspark in Duisburg en zeche zollverein in Essen.
2. Locatie’s vinden.
De echte voorbereiding van een urbex trip begint achter je computer. Google is your best friend zullen we maar zeggen.
Bedenk eerst naar wat voor soort locatie je wilt gaan zoeken en hoe ver je er ongeveer wilt reizen.
Over het algemeen zijn de grote locaties met een industriële, militaire of academische achtergrond het meest spectaculair en de kleine locatie’s zoals woonhuizen en opslagplaatsen van bijzonder materieel het meest in tact. Kies je zoektermen in de taal van het gebied waarin je wilt zoeken. Wanneer je bijvoorbeeld een verlaten fabriek op maximaal 3 uur reizen wilt gaan bezoeken dan kun je zoektermen gebruiken als: verlaten fabriek, usine abandonnee, ehemalige anlage of verlassene Fabrik.
Je kunt ook willekeurig gebieden zoals het ruhrgebiet of de omgeving van bijvoorbeeld charleroi in Google earth afstruinen. Dit is misschien erg omslachtig maar ik heb zo al meerdere mooie locaties gevonden. Zet afbeeldingen aan en zoom eens in op een willekeurige hotspots van foto’s op een onlogische plaats. Vaak is dat een sterke aanwijzing dat daar iets te bijzonders zien is. Je kunt ook zonder de verboden vraag te stellen gebruik maken van de diverse fora en facebook groepen, de meeste urbexers geven bij hun foto’s (en nog vaker in hun foto’s als je goed kijkt) meer dan genoeg hints om een locatie te kunnen pinpointen.
In Nederland?
Door de beperkte ruimte en de onophoudelijke vernieuwingsdrift van overheid en projectontwikkelaars is ons kikkerlandje niet heel geschikt voor urbex fotografie. Wie goed zoekt zal ongetwijfeld een handje vol goede locaties vinden maar voor de echte juweeltjes zal je toch minimaal een paar uur moeten reizen.
3. Veiligheid voor alles
Een voor urbex fotografie geschikte locatie is bij voorkeur een groot aantal jaren geleden, liefst van het ene op het andere moment verlaten en heeft de tijd en de natuur er sindsdien vrij spel gehad.
Door het gebrek aan onderhoud kunnen er in potentie een groot aantal gevaren op de loer liggen. Vloeren, daken en soms hele dragende constructies kunnen zeer zwak of zelfs compleet doorgerot zijn. Onderschat deze gevaren niet, ook niet als je op internet gelezen hebt dat er vorige week nog een clubje van 10 fotografen overheen gelopen heeft. Je zal niet de eerste zijn die door een ogenschijnlijk sterke vloer zakt of bedolven wordt onder een dak dat plotseling instort. Gebruik je oren, je ogen en vooral je gezond verstand. Bij een ongeluk is hulp vaak ver weg en zelfs al ben je met meerdere personen is dat geen garantie op een snelle redding. Ga bij twijfel dan ook altijd terug tot waar je het wel vertrouwd. Zelfs de mooiste foto is het niet waard om je leven voor te geven.
Solo?
Een discutabel punt is de vraag of je alleen moet gaan of minimaal met zijn tweeen. Op ieder forum en in ieder artikel dat je op internet tegenkomt wordt je op het hart gedrukt nooit alleen te gaan urbexen. In sommige artikelen die ik tegenkwam werd een solo trip zelfs aangeduid als een zelfmoordmissie…
Ik moet echter bekennen dat ik zelf altijd alleen op pad ben geweest en ik zit hier nog altijd in blakende gezondheid dit artikel voor jullie te schrijven.
Uiteraard vraagt een solo trip wel een andere, uitgebreidere voorbereiding dan wanneer je met meer mensen gaat maar ik heb zelf de ervaring dat ik in mijn eentje mijn eigen tempo kan bepalen en voor iedere foto de tijd kan nemen die ik nodig heb.
Voor een solo urbex trip is het belangrijk dat je iemand hebt die op de hoogte is en in geval van nood de hulpdiensten kan waarschuwen: het thuisfront. Ik maak altijd de afspraak, vanaf het moment dat ik een locatie betreed tot het moment dat ik er weer uit ben ten minste ieder uur iets van me te laten horen. Dat kan een appje, sms, of telefoongesprek zijn. Thuis ligt op een afgesproken plek een gesloten enveloppe met daarin de exacte locatie, mijn planning voor die dag en de telefoonnummers van de hulpdiensten in dat gebied. Een uur geen contact betekend dat mijn thuisfront meteen de enveloppe open maakt en de hulpdiensten op de hoogte brengt.
4. What’s in the bag
Niets is vervelender dan het meesleuren van apparatuur die je niet gebruikt of er op locatie achter komen dat je iets vergeten bent. In je voorbereiding neem je uiteraard ook mee welke apparatuur je wilt gaan gebruiken en hoe compact je het in wilt pakken want misschien moet je om de locatie te betreden wel over een muur klimmen of door een gat in een hek kruipen.
Vermijd echter spullen en gereedschappen die door beveiliging of politie als inbrekersattributen gezien kunnen worden.
De standaarduitrusting bestaat *bijna* altijd uit:
– stevige schoenen, eventueel werkschoenen met stalen neus en metalen tussenzool voor het geval je op iets scherps gaat staan
– stevige lange broek, voor het betere kruipwerk
– pet, stootcap of bouwhelm, want stof, schimmel, spinnenwebben en laaghangende balken kom je eigenlijk overal wel tegen.
– nauwsluitende handschoenen, tegen stoffen die je niet aan je handen wilt krijgen en natuurlijk scherpe voorwerpen waar je zomaar in kunt grijpen. Let er wel op dat de handschoenen dun en flexibel genoeg zijn zodat je er je camera gewoon mee kan bedienen.
– camera rugzak, werkt prettiger dan bijvoorbeeld een sling of messengerbag.
– 1 of 2 camerabody’s, liefst spatwater en stofdicht. Wanneer je meerdere objectieven meeneemt is het beter om ook 2 camerabody’s mee te nemen zodat je op de locatie geen lenzen hoeft te wisselen.
– groothoek objectief, voor de overzichtfoto’s
– standaard zoom, tele (zoom) of macro objectief, afhankelijk van wat je nog meer wilt fotograferen.
– voldoende extra accu’s, altijd tenminste 1 meer dan je denkt nodig te hebben.
– voldoende geheugenkaarten, ook altijd tenminste 1 meer dan je verwacht nodig te hebben want je wilt niet in de situatie komen dat je op locatie, op het schermpje van je camera moeten kiezen welke foto’s je gaat verwijderen omdat je die ene prachtplaat nog moet maken.
– draadontspanner, onmisbaar voor opnames met lange sluitertijd
– statief met snelkoppelplaat, net zo onmisbaar als de draadontspanner
– circulair polarisatie filter, voor extra contrast in buitenfoto’s en om reflecterende oppervlaktes te ontspiegelen.
– lenspen, blaasbalg en/of microvezeldoekje, wanneer je het stof laat opdwarrelen zit het binnen no time overal.
– ten minste 1 maar liefst 2 zaklampen met extra batterijen, op veel locaties zul je donkere ruimtes moeten doorkruisen om van de ene naar de andere foto te gaan. Op de tast is dat gewoonweg te gevaarlijk en daarnaast zou je de zaklamp ook kunnen gebruiken voor lightpainting.
– ten minste 1 halve liter fles met water, hard werken maakt dorstig en in geval van insluiting is het toch prettig om in ieder geval iets te drinken bij je te hebben.
– kleine ehbo kit met daarin in ieder geval pleisters, drukverband en een nooddeken.
– GSM en een extra powerbank niet alleen wanneer je alleen gaat maar gewoon altijd.
– fluoriserend vestje, om in geval van insluiting of een ongeluk de aandacht mee te kunnen trekken
– stofmasker en afhankelijk van de locatie een wegwerp overall, want stof, schimmel en asbest zijn maar enkele van de gevaarlijke stoffen die je tegen kunt komen.Daarnaast heb ik in de auto altijd een extra tas liggen met een handdoek en schone droge kleding.
5. Op de locatie
De voorbereiding is gedaan en na een paar uur reizen ben je bij de locatie aangekomen. Parkeer je auto nu niet recht voor de deur maar een paar straten verderop of nog beter op een wat grotere parkeerplaats ergens in de buurt. Een nederlandse nummerplaat voor een verlaten gebouw ergens in wallonie of het roergebied valt nou eenmaal erg op.
Kijk voor je de locatie betreed ook altijd even rond of je niemand ziet die jou aan zou kunnen zien voor een inbreker en meteen de politie gaat bellen. Let hier ook op wanneer je op de locatie rondloopt.
Soms lukt het niet om je volledig aan het zicht van eventuele passanten te onttrekken. Je kunt dan proberen je in het volle zicht te verstoppen door juist heel zichtbaar te zijn. Zo heb ik eens een fluoriserend hesje aangetrokken terwijl ik op een vol station stond te fotograferen om vervolgens door niemand meer aangekeken of aangesproken te worden.
Overweldigend
Grote locaties kunnen zeker wanneer je net begint met urbexfotografie heel overweldigend zijn waardoor je geneigd kunt zijn om alleen maar weidse overzichtfoto’s te maken en de mooie details over het hoofd te zien. Dit is een bekende valkuil.
Is een locatie groots en overweldigend, neem dan eerst een moment rust. Loop rustig een kwartiertje rond en neem alles goed in je op, je zult zien dat er zich ineens details gaan openbaren die je in het begin helemaal niet opgevallen waren.
6. HDR or not to HDR
Weer veilig thuis aangekomen begint eigenlijk pas het echte werk. Kaartjes in de computer, foto’s importeren, back uppen, selecteren en nabewerken.
Hierin schuilt weer een bekende valkuil waar iedere fotograaf wel eens in gelopen is; overbewerking en dan voornamelijk overdetaillering door het gebruik van HDR en de clarity slider.
HDR?
Hdr staat voor High Dynamic Range en houd in dat je door het samenvoegen van ten minste 3 foto’s met een onderling verschil in belichting de ruimte tussen helemaal zwart (onderbelichting) en helemaal wit (overbelichting) wat groter maakt zodat er in een situatie met veel lichte en donkere delen geen details verloren gaan.Het gevaar schuilt erin dat de fotograaf juist teveel details zichtbaar wil maken en de foto dus overbewerkt.Ook hier geldt weer, neem een moment rust. Is de foto naar je zin of zit je juist even vast in de nabewerking, leg de foto even opzij en kijk er een dag later nog eens met verse ogen naar.
Disclaimer:
Let op, het betreden van verlaten terreinen en gebouwen is gevaarlijk en in veel gevallen illegaal. Met dit artikel wil ik niemand aanzetten de wet te overtreden en zichzelf en/of anderen in gevaar te brengen. Heb ik je enthousiast gemaakt om erop uit te trekken en de wereld van de urbex fotografie te gaan verkennen dan doe je dat geheel op eigen risico.